Solliciteren was vroeger nog eenvoudig. Vaak ging het sollicitatieproces niet verder dan één of twee sollicitatiegesprekken.
Tegenwoordig maakt ook een assesment vaak onderdeel uit van een sollicitatieprocedure. Een assesment bestaat uit verschillende onderdelen waaronder: persoonlijkheidstesten, psychometrische testen, groepsdiscussies, groepsoefeningen, presentaties, case studies, en/of e-tray oefeningen.
De reden van al deze additionele testen is, dat onderzoek heeft uitgewezen dat het traditionele sollicitatiegesprek een onbetrouwbare indicator is om te bekijken of iemand ‘geschikt’ is voor de baan. HR-experts beweren dat de 360 graden-benadering een eerlijkere manier is dan een stand-alone 45 minuten durend sollicitatiegesprek.
Bij een assessment worden verschillende vaardigheden beoordeeld. Hierdoor kan de kandidaat tekortkomingen compenseren door uit te blinken op andere vaardigheden.
De verschillende onderdelen van het assessment:
Persoonlijkheid en psychometrische testen
Persoonlijkheidstesten kijken naar je houding en manier van werken. Sommige kandidaten proberen hun antwoorden aan te passen op de eventuele verwachtingen van de recruiters. Dit kan een riskante strategie zijn. Ten eerste: hoe weet je wat ze zoeken? Ten tweede: de vragen zijn opgesteld door psychologen en worden beoordeeld door professionals met veel ervaring met de testen. Deze professionals hebben snel genoeg door als jouw antwoorden niet consistent zijn.
Tip: Wees jezelf.
Psychometrische testen identificeren specifieke vaardigheden, bijvoorbeeld je kennis van taal of cijfers. Ook wordt jouw ruimtelijk inzicht, logica en IT-geschiktheid getest aan de hand van schema’s en afbeeldingen. Kandidaten worden daarbij vergeleken met 'norm'-groepen van leeftijdsgenoten. De onervarenheid met deze tests zorgt er vaak voor, dat de prestaties bij de tests niet optimaal zijn. Gelukkig zijn er diverse online mogelijkheden om ervaring op te doen met de tests. Daarnaast zijn er ook tal van boeken over het onderwerp mocht jij je verder willen verdiepen. Als je het speelsgewijs wilt oppakken, dan kan jij je vaardigheden natuurlijk ook verbeteren met puzzeltjes uit de krant, sudoku, hersenkrakers etc.
Tip: Oefening baart kunst.
Groepsactiviteiten
Bij groepsactiviteiten ligt de focus vaak op teamwork en communicatie, maar leiderschap en creativiteit zijn ook van belang. De kans is groot dat je bij de groepsopdrachten wisselde rollen zal moeten vervullen en bijvoorbeeld een discussie zal moeten leiden. Gebruik je rol als leider om ervoor te zorgen dat de discussie zich richt op de vooraf besproken onderwerpen en dat de leden niet te veel afdwalen. Geef iedereen de ruimte om zijn mening te delen en zorg ervoor dat niemand te dominant aanwezig is. Iedereen moet de kans krijgen om een bijdrage te leveren.
Wat kan er misgaan?
De ambities van het plan van aanpak van de groep (of een deel daarvan) overstijgen de mogelijkheden van de groep. Of twee of meer groepsleden botsen over een bepaald probleem. In beide gevallen is het dan jouw taak om als diplomaat te handelen en de partijen op een tactvolle manier bij elkaar te brengen om gezamenlijk tot een ‘goed’ plan te komen. Een ander mogelijk scenario is dat verschillende leden van de groep te beleefd voor elkaar zijn en er te weinig initiatief wordt genomen en er geen keuzes worden gemaakt. In dit geval zal je moeten proberen om de discussie te leiden voordat deze stagneert.
In elk van deze situaties geldt dat als je geen bijdrage levert, dat je ook niet laat zien over welke kwaliteiten je beschikt en je scoort geen punten. Voor velen is de grootste barrière om je eerste bijdrage leveren of de discussie te openen. Tactieken die je bijvoorbeeld kan gebruiken zijn: het aanbieden om aantekeningen te maken (dit geeft je ook de kans om samen te vatten op strategische momenten), zoek naar opheldering bij onduidelijke punten, formuleer je reacties assertief zoals "We kunnen het ook vanuit een andere hoek benaderen", het af en toe aangeven hoeveel tijd er nog is, kan ook helpen. Het opperen om even te brainstormen helpt vaak ook. Dit geeft je ook de mogelijkheid om twijfels te uiten of om 'out of the box'-opmerkingen te maken zonder het raar te laten lijken.
Tip: Presenteer je sterke punten.
Presentaties
Dit kan een struikelblok zijn voor veel kandidaten. Een veelgemaakte fout is te snel praten, hetzij als gevolg van zenuwen of omdat je probeert te veel informatie te delen. Dit laatste kan dan weer leiden tot een overvolle, drukke en nauwelijks verstaanbare PowerPoint-show. Maak een bewuste keuze in welke informatie je graag wilt overbrengen en zorg ervoor dat je alles rustig kan vertellen binnen de toegestane tijd. Het beperken van het aantal dia’s helpt daarbij. Het werken met beknopte bullet points helpt als een geheugensteun en voorkomt een overkill van informatie.
Tip: KISS (Keep It Simple Stupid).
Case-studies
Bij een case-studie gaat het om extrapolatie, analyseren en het samenvatten van informatie. De opdracht wordt vaak onder tijdsdruk uitgevoerd. Je schrijfvaardigheden komen hier goed van pas net als je vaardigheid om de teksten logisch op te delen. Het kan bijvoorbeeld makkelijk zijn om sleutelwoorden en onderwerpen bij de paragrafen in de tekst te vermelden. Dit helpt om het overzicht te behouden en informatie snel terug te vinden. Ook helpt dit bij het zoeken van verbanden en het maken van een samenvatting.
Tip: Kijk zowel naar de details als naar het grotere plaatje.
E-tray oefening
In deze elektronische versie van een klassieker is het de bedoeling dat je een berg aan informatie en papierwerk stroomlijnt. Wat moet je wanneer leveren en wat kan je eventueel weggooien? Neem de tijd om alles te bestuderen en bekijk waar de prioriteiten liggen en wat je eventueel kan delegeren. Bepaal per item hoe belangrijk het is en maak een heldere planning. Het belangrijkste kan een detail zijn, dus let op de datums, ogenschijnlijke onzinnige frutsel en/of kleine notities.
Tip: Als het dringend en belangrijk is, dan gaat het boven op de stapel.
Veel van de bovenstaande opdrachten zijn trainbaar en goed te verbeteren. Zorg er dan ook voor, dat je goedvoorbereid aan een assessment begint. In de LinkedIn groep van TraineeshipPlaza.nl kan je eventueel ook terecht voor vragen. Op onze Facebookpagina vind je ook regelmatig oefenopdrachten!